657 sayılı Devlet Memurları Kanununda yer alan hükümler çerçevesinde, kadın memurlar doğum yapmadan önceki dönemde (hamilelik dönemi) bazı ayrıcalıklar tanınmaktadır.
Nöbet tutmada ayrıcalık
24 saat devamlılık gösteren hizmetlerde çalışan kadın memurlara;
*Hamileliklerinin 24 üncü haftasından önceki sürelerde, tabip raporunda belirtilmesi şartıyla, gece nöbeti ve gece vardiyası görevi verilmez.
*Hamileliklerinin 24 üncü haftasından itibaren gece nöbeti ve gece vardiyası görevi verilmez.
Mazeret izni ayrıcalığı
Hamile memur, doğum yapmasından önceki 8 haftayı mazeret izni (analık izni) kullanarak geçirebilir. Çoğul hamilelikte (ikiz veya daha fazla) bu izin 10 hafta olarak kullanılabilir.
Ancak hamile memur isterse, doğumdan önceki üç haftaya kadar çalışmaya devam edebilir. Hekim raporuna dayanarak bu şekilde doğum öncesinde çalışılarak kullanılmayan analık izni süreleri, doğum sonrası kullanabileceği analık izni süresine eklenir.
Öte yandan, doğumun erken gerçekleşmesi durumunda doğum öncesinde kullanılamayan analık izni süreleri; doğumun doğum öncesi analık izni süresinin başlama tarihinden önce gerçeklemesi durumunda ise doğum tarihi ile analık izninin başlaması gereken tarih arasındaki süre doğum sonrası analık iznine ilave edilmektedir.
Hamile olan memurun eşine tanınan ayrıcalık
Hamile olan eşten dolayı memura herhangi bir ayrıcalık tanınmamaktadır. Öte yandan, ayakta tedavi sırasında eşine refakat etmesi için memura izin verilmesine imkân tanıyan herhangi bir düzenleme de bulunmamaktadır.
Ancak, eşinin hamileliğinden dolayı ayakta tedavisi sırasında kendisine eşlik etmek isteyen memura, kurumu tarafından gerekli kolaylık sağlanabilmektedir.
Uygulamada, sağlık kuruluşunda ayakta tedavi gören eşine refakat etmek için izin isteyen memurlara, bazı kurumlar/amirler tarafından gerekli kolaylık sağlanırken bazı kurumların/amirlerin memura izin vermediği ya da yıllık izin veya mazeret izni kullanmaya yönlendirdikleri de görülebilmektedir.
Öte yandan, Devlet Personel Başkanlığı tarafından verilen bir mütalaada, ayakta tedavi gören yakınına refakat etmek isteyen memura ne şekilde izin verileceği konusunda herhangi bir düzenlemenin bulunmadığı belirtilerek; bakmakla yükümlü olduğu kişiler ile bakmakla yükümlü olmadığı eşi, çocukları, anne ve babasının hastalanması sebebiyle sağlık kurum ve kuruluşlarına müracaat ederek söz konusu kurum ve kuruluşlarca muayene edilmesi sırasında ya da muayene sonrası tetkik ve tahlillerde geçirdiği sürelerde bahsi geçen kişilere refakat eden Devlet memuruna izin verilmesi hususunda gerekli kolaylığın sağlanması gerektiği ve bu iznin suistimal edilmesinin önüne geçilmesi amacıyla kamu kurum ve kuruluşlarca bahsi geçen duruma ilişkin belge istenebileceği değerlendirmesinde bulunulmuştur.