İlgili mevzuat
Daire Başkanı kadrolarına atama usul ve esaslarına ilişkin genel hükümler, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 68/B maddesinde ve 3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinde düzenlenmiştir.
1- 3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin konuyla ilgili hükümleri:
"Madde 2- .... (2) Bu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine ekli … (II) sayılı cetvelde yer alan kadro, pozisyon ve görevlere Cumhurbaşkanı onayı ile atama yapılır. Bu cetvellerde sayılmayan kadro, pozisyon ve görevlere, ilgili Cumhurbaşkanı yardımcısı, bakan veya atamaya yetkili amirler tarafından atama yapılır.”
"Madde 3-....(2)Bu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine ekli (II) sayılı cetvelde yer alan kadro, pozisyon ve görevlere atanacaklarda aşağıdaki şartlar aranır:
a) 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinde sayılan genel şartları taşımak.
b) En az dört yıllık yükseköğrenim mezunu olmak.
c) Kamuda en az 5 yıllık hizmeti bulunmak.
…..
(4) 657 sayılı Kanunun 59 uncu maddesine göre yapılacak atamalarda …. ikinci fıkraların (a) bentleri hariç, bu madde hükümleri uygulanmaz.”
"Madde 6- ...(4) Bu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine ekli (II) sayılı cetvelde yer alan kadro, pozisyon ve görevlerde bulunmakta iken görevden alınanlardan; daire başkanı kadro ve pozisyonunda bulananlar ile genel müdürden daha alt düzeydeki kadro, pozisyon veya görevlerde … bulunanlardan;
a) Daha önce bulundukları 657 sayılı Kanunun 36 ncı maddesinin “Ortak Hükümler” bölümünün (A) fıkrasının (11) numaralı bendinde sayılan denetim elemanı ya da uzman kadrolarına veya bunlara denk pozisyonlara,
b) (a) bendi kapsamına girmeyenlerden bu fıkranın birinci paragrafında sayılan kadro, pozisyon ve görevlerde toplam en az üç yıl görev yapmış olanlar, 657 sayılı Kanunun 36 ncı maddesinin “Ortak Hükümler” bölümünün (A) fıkrasının (11) numaralı bendinde sayılan denetim elemanı ya da uzman kadrolarına veya bunlara denk pozisyonlara,
c) (a) bendi kapsamına girmeyenlerden bu fıkranın birinci paragrafında sayılan kadro, pozisyon veya görevlerde üç yıldan az süreyle görev yapmış olanlar, merkez veya taşra teşkilatında araştırmacı kadro veya pozisyonlarına,
atanırlar.”
Öte yandan, 3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine ekli (II) sayılı cetvelde, Daire Başkanı olarak sadece;
-Bakanlık Daire Başkanları
-Gelir İdaresi Daire Başkanları
-Vergi Dairesi Başkanları
-Türkiye İstatistik Kurumu Daire Başkanları
yer almıştır.
2- 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun konuyla ilgili hükümleri:
Madde 68/B-son fıkra, “Cumhurbaşkanı onayıyla yapılan atamalarda Cumhurbaşkanlığı kararnamesinde öngörülen hizmet süresi şartları aranır. Üst kademe kamu yöneticisi sayılmayan daire başkanı ve bu kadrolara denk yönetici kadrolarına yapılacak atamalarda bu bentte öngörülen hizmet süresi yükseköğrenim gördükten sonra beş yıl olarak uygulanır. Ancak bu beş yıllık sürenin hesabında Devlet memurlarının kazanılmış hak aylık derece ve kademesinde değerlendirilen hizmet süreleri esas alınır.”
657 sayılı Kanun ve 3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin ilgili hükümleri çerçevesinde konuyu değerlendirdiğimizde, memurunyeri.com olarak aşağıdaki sonuçlara ulaşmaktayız.
A-) 3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinde sayılan Daire Başkanları
a-Atanmaları
3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi eki (II) sayılı cetvelde sayılan Bakanlık Daire Başkanları, Gelir İdaresi Daire Başkanları, Vergi Dairesi Başkanları ve Türkiye İstatistik Kurumu Daire Başkanlarının ataması Cumhurbaşkanı Onayı ile olmakta ve bu görevlere atanacaklarda 3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin öngördüğü hizmet süresi şartı aranmaktadır.
Buna göre, yukarıda sayılan daire başkanlıklarına atanacakların;
-657 sayılı Kanunun 48 inci maddesinde sayılan genel şartları taşıması,
-En az dört yıllık yükseköğrenim mezunu olması, (istisnai nitelikteki daire başkanı kadrolarına atanmada bu şart aranmaz)
-Kamuda en az 5 yıllık hizmetinin bulunması (istisnai nitelikteki daire başkanı kadrolarına atanmada bu şart aranmaz)
gerekmektedir.
b-Görevden alınmaları
3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine ekli (II) sayılı cetvelde sayılan Daire Başkanı kadrolarında iken görevden alınanlar;
-Daha önce bulundukları 657 sayılı Kanunun 36/A-11 maddesinde sayılan denetim elemanı ya da uzman kadrolarına veya bunlara denk pozisyonlara atanırlar.
-Daha önce 657 sayılı Kanunun 36/A-11 maddesinde sayılan denetim elemanı ya da uzman kadrolarında bulunmamışlarsa, 3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi eki (II) sayılı cetvelde sayılan daire başkanlıklarında ve genel müdürden daha alt düzeydeki kadrolarda toplam en az üç yıl görev yapmış olmaları durumunda, 657 sayılı Kanunun 36/A-11 maddesinde sayılan denetim elemanı ya da uzman kadrolarına veya bunlara denk pozisyonlara atanırlar.
-Daha önce 657 sayılı Kanunun 36/A-11 maddesinde sayılan denetim elemanı ya da uzman kadrolarında bulunmamış ve 3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi eki (II) sayılı cetvelde sayılan daire başkanlıklarında ve genel müdürden daha alt düzeydeki kadrolarda toplam en az üç yıl görev yapmamışlarsa, kurumlarının merkez veya taşra teşkilatında araştırmacı kadro veya pozisyonlarına atanırlar.
B-) 3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinde sayılmayan Daire Başkanları
a-Atanmaları
3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine ekli (II) sayılı cetvelde sayılanlar dışında kalan Daire Başkanı kadrolarına, ilgili kadrolara atama yapmaya yetkili amirler/kurullar tarafından atama yapılmaktadır.
Bu kadrolara atamada, 657 sayılı Kanunun 68/B maddesi gereği yükseköğrenim gördükten sonra beş yıllık hizmet süresinin bulunması şartı da aranmaktadır. Beş yıllık sürenin hesabında ise Devlet memurlarının kazanılmış hak aylık derece ve kademesinde değerlendirilen hizmet süreleri dikkate alınmaktadır.
Bu itibarla, 3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi eki (II) sayılı cetvelde sayılmayan daire başkanlıklarına atanacakların;
-657 sayılı Kanunun 48 inci maddesinde sayılan genel şartları taşıması,
-En az yükseköğrenim mezunu olması (kurumların özel düzenlemeleri gereği, en az lisans mezunu olma şartı da aranabilir)
-Devlet memurlarının kazanılmış hak aylık derece ve kademesinde değerlendirilen hizmet süresi toplamının, yükseköğrenim sonrasında en az 5 yıl olması gerekiyor.
b-Görevden alınmaları
3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi eki (II) sayılı cetvelde sayılanlar dışındaki Daire Başkanı kadrolarında görev yaparken yetkili amirleri/kurulları tarafından görevden alınanların hangi kadrolara atanacağı konusunda herhangi bir belirleme yapılmamıştır.
Bu itibarla, Daire Başkanı görevinden alınanların, atamaya yetkili amirleri/kurulları tarafınan, genel hükümler çerçevesinde durumlarına uygun başka unvanlardaki kadrolara atanabilecekleri değerlendirilmektedir.