Sitemizde 17 Temmuz 2013 tarihinde Ülkemizde, engelli bireylerin çeşitli hak ve hizmetlerden yararlanabilmesi için, kamu kurum ve kuruluşlarınca talep edilen temel belge olan engelli sağlık kurulu raporu uygulamalarında en sık karşılaşılan sorunlar üzerinde durulmuştu. Yazımız üzerine yapılan yorumlar, sitemize gelen sorular ve geri bildirimler üzerine engellilerimizin ve engelli yakınlarımızın en çok merak ettiği konulardan birisinin de hangi engellilik durumunda ne kadar engellilik oranı verildiği hususu olduğudur.
Her engelli sağlık kurulu, kişinin engel oranını belirlerken, kendi kendine rastgele kararlar vermez. Engellilik oranlarının değerlendirilmesi işlemleri, 30.03.2013 tarih ve 28603 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren “Engellilik Ölçütü, Sınıflandırması ve Engellilere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik” hükümleri kapsamında yapılır.
Engellilik halinin ölçütü olarak kişinin özrü nedeniyle yaşadığı fonksiyon kaybı ve günlük yaşam aktivitesine etkisi ve tıbbi tedavi olsun olmasın engel durumunda bir değişikliğin olmayacağı kanaatine varılan kalıcı bozukluklar değerlendirilmektedir. Birden fazla engeli olanlar için ise Balthazard formülü kullanılmaktadır.
Bu kapsamda organ veya vücut sistemlerine göre bölümlere ayırarak, hangi durumda ne kadar engellilik oranı verilmesi gerektiği hususunda bir rehber çalışma hazırlanmıştır. Bugün burada bu rehber çalışmanın birinci bölümü olan zihinsel, ruhsal, davranışsal bozukluklar durumunda verilmesi gereken tahmini engellilik oranları üzerinde durulmuştur.
ZİHİNSEL, RUHSAL, DAVRANIŞSAL BOZUKLUKLAR DA VERİLEN ENGELLİLİK ORANLARI TABLOSU
1-Zekâ İşlev Bozuklukları
| ZEKÂ İŞLEV DURUMU | Engel Oranı% |
| Sınırda mental kapasite (IQ: 70-80) | 25 |
| Hafif (IQ: 50-69) | 50 |
| Orta (IQ: 35-49) | 70 |
| Ağır (IQ: 20-34) | 90 |
| Çok ağır (IQ: 20’nin altında) | 100 |
(Erken çocukluk döneminde (0-6 yaş) bilişsel işlevler, IQ puanı ile değil, etkinlik ve katılım zorlukları ve kısıtlılıklarının düzeyleri ilgili uzmanlar tarafından, öncelikle aile ve çocuğun katılımı ile klinik değerlendirme yapılarak değerlendirilir.)
2- Şizofreni (Paranoid, Hebefrenik, Katatonik, Ayrışmamış, Basit Tip Şizofreni ile Post-Şizofrenik Depresyon ve Kalıntılı Şizofreniyi içerir)
| | Engel Oranı% |
| Tedaviyle çalışabilen | 45 |
| Tedaviye rağmen çalışma olanağı olmayan | 80 |
3- Şizoaffektif Bozukluk (Manik, Depresif ve Karışık Tip)
| | Engel Oranı% |
| Tedaviyle çalışabilen | 45 |
| Tedaviye rağmen çalışma olanağı olmayan | 80 |
4- Sanrısal Bozukluklar (Paranoya, Paranoid Psikoz, Parafreni)
| | Engel Oranı% |
| Tedavi ile işlevselliği tam düzelen | 0 |
| Tedaviyle çalışma olanağı veren | 40 |
| Tedaviyle çalışma olanağı vermeyen | 70 |
5- Atipik veya Başka Türlü Adlandırılamayan Psikozlar
| | Engel Oranı% |
| Tedavi ile işlevselliği tam düzelen | 0 |
| Tedaviyle çalışma olanağı veren | 45 |
| Tedaviyle çalışma olanağı vermeyen | 80 |
6- Yaygın Gelişimsel Bozukluklar
| GELİŞİMSEL BOZUKLUK | Engel Oranı% |
| Asperger Sendromu | 40 |
| Atipik otizm (başka türlü adlandırılamayan yaygın gelişimsel bozukluk) | 40 |
| Disintegratif psikoz | 80 |
| Rett Sendromu | 80 |
| Otizm (Beraberinde var olan bozukluklar ayrıca değerlendirilir.) | 80 |