Hayvancılıkta “Öngörülebilir Gelir” Dönemi Başlıyor

Resmî Gazete’nin 14 Eylül 2025 tarihli sayısında yayımlanan kararlarla birlikte, hayvancılık desteklerinde yeni dönem başladı. 2024–2026 yıllarını kapsayan destekleme modeli revize edilerek 2025 yılı için güncellendi.

Yeni sistemle hem büyükbaş hem küçükbaş yetiştiriciliğinde ciddi artışlar yapılırken, ilk kez “hayvan ve sürü sağlığı desteği” gibi yeni başlıklar da sisteme eklendi.

Amaç: Güçlü Üretici, Dengeli Et Fiyatı

Yetkililere göre tüketicinin sofrasına uygun fiyatlı etin ulaşması sadece perakende düzenlemeleriyle değil, üretimin tüm halkalarını kapsayan yapısal bir dönüşümle mümkün.

Bu nedenle yeni destek modeli, karkas et fiyatlarını dengelemeyi, yerli hayvan varlığını artırmayı ve yem üretiminde sürdürülebilirliği hedefliyor.

Yem üretimi hayvancılığın kalbi konumunda. Kaliteli ve yeterli yem üretilmezse, sektör dışa bağımlı hale geliyor ve maliyetler hızla yükseliyor. Bu da doğrudan et fiyatlarına yansıyor.

Yem Bitkilerinde “13+1” Formülü

Bitkisel üretim desteklerinde yer alan “13+1 formülündeki +1”, yem bitkilerini ifade ediyor.

Birinci grup yem bitkileri: fiğ, burçak, mürdümük, yem pancarı, yem şalgamı, yem bezelyesi, yem baklası, üçgül, İtalyan çimi, yulaf, çavdar, tritikale ve bunlardan yapılan silajlar.

İkinci grup yem bitkileri: yonca, korunga, yapay çayır mera, silajlık mısır, silajlık soya, sorgum otu, sudan otu ve sorgum–sudan melezi.

Bu ürünlerin üretimini artırmak, yem maliyetlerini düşürmek ve kırmızı et üretiminde istikrar sağlamak açısından büyük önem taşıyor.

Büyükbaş Desteklerinde Yüzde 40 Artış

2025’te büyükbaş hayvancılık destekleri önemli oranda artırıldı.

• Buzağı başına temel destek: 1000 TL → 1400 TL (%40 artış)
• Malak başına destek: 1000 TL → 2800 TL (%180 artış)
• Ari işletmelerde doğan buzağılara: 5600 TL destek

Buzağı ve malak desteğinden yararlanmak için Tarım ve Orman Bakanlığı’nın belirlediği programlı aşıların tamamlanması gerekiyor. Üst sınır 500 baş hayvan olarak belirlendi.

Aile İşletmelerine ve Genç Üreticiye Ek Destek

Küçük ölçekli, 20 baş ve altı hayvana sahip aile işletmeleri için özel bir destek modeli oluşturuldu.

Bu işletmelere buzağı başına 1.400 + 1.400 TL = 2.800 TL ödeme yapılacak.

Ayrıca kadınlar ve 41 yaş altı genç üreticiler için %70 oranında ilave destek verilecek. Bu da hayvan başına 980 TL ek gelir anlamına geliyor.

Küçükbaşta %50 Artış, Sürü Yönetiminde Yeni Dönem

Küçükbaş hayvancılıkta da destekler yükseltildi.
2024’te kuzu/oğlak başına 200 TL olan temel destek, 2025’te 300 TL’ye (%50 artış) çıkarıldı.

Yeni uygulamayla en az 150 baş dişi kuzu veya oğlağa sahip işletmelere, bir sürü yöneticisi için hayvan başına 540 TL, toplamda 81 bin TL destek sağlanacak.

Bu modelle küçükbaş işletmelerde profesyonel yönetim teşvik ediliyor.

2025 Yılı Hayvancılık Destekleme Tablosu (Özet)

Destek Türü

                                                  Katsayı      Miktar (TL)

Temel destek                                1,0         1.400

Kadın/Genç üretici                      0,7             980

Süt havzası                                   0,8          1.120

Suni tohumlama / embriyo       0,5            700

Yerli sperma                                 0,8         1.120

A–B sınıfı soy kütüğü                  1,5         2.100

Genomik seleksiyon (A)             1,2         1.680

C sınıfı soy kütüğü                      1,0          1.400

İri ırk işletmesi                            0,4             560

Onaylı süt çiftliği                         0,6            840

1. derece örgüt üyesi                 0,2            280

Katsayılar her yıl Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yeniden belirleniyor.

“15 Bin Liraya Kadar Destek Mümkün”

Temel destek 1.400 TL olsa da, ilave destekleri alan üretici 15.000 TL’ye kadar destekten yararlanabiliyor.
Yani tüm şartları yerine getiren işletmeler, yalnızca temel destek alanlara göre 10 kata kadar daha fazla destek alabiliyor.

Yetkililer, “Bu şartlar üreticiyi zorlamak için değil, kaliteli ve sağlıklı üretimi teşvik etmek için kondu,” açıklamasında bulundu.

Türkiye’de her yıl yaklaşık 500–600 bin buzağı kaybediliyor. Bu ölümlerin önüne geçilmesi, kırmızı et ithalatını sıfırlayabilecek potansiyele sahip.

Arıcılık, Tiftik ve İpek Böceğinde Yeni Rakamlar

• Arılı kovan desteği:
  • Üye olanlara: 140 TL,
  • Üye olmayanlara: 100 TL
• İpek böceği: kg başına 1.100 TL
• Tiftik: kg başına 160 TL (%100 artış)

Ayrıca bakanlık aşı programlarından kaynaklanan atıkların bertarafı için verilen destekler de %100 oranında artırıldı.

Su Ürünlerinde Müsilaj Etkisine Özel Destek

Su ürünleri sektöründe de destek kapsamı genişletildi.
Marmara Denizi’ne kıyısı olan illerde, müsilajdan etkilenen balıkçı gemilerine özel destek sağlanacak.
Küçük ölçekli balıkçılar, “ilave küçük ölçekli balıkçılık desteği”nden yararlanabilecek.

Yeni Dönemin Yenilikleri: Sürü Sağlığı ve Gen Kaynakları

Bu yıl ilk kez “hayvan ve sürü sağlığı desteği” uygulanacak.
Küpe, tanımlama araçları ve belirli aşı bedelleri devlet desteği kapsamına alındı.

Ayrıca Ankara keçisi gibi yerli ırkların korunmasına yönelik destek miktarları da artırıldı.

Genel Değerlendirme

2025 hayvancılık destekleme modeli, sadece parasal artışlardan ibaret değil.
Model, planlı üretimi teşvik eden, sürdürülebilirliği güçlendiren ve üretici gelirini öngörülebilir hale getiren yeni bir sistem sunuyor.

Tarım ve Orman Bakanlığı’nın hedefi:

• Küçük ölçekli işletmeleri ayakta tutmak,
• Kadın ve genç üreticileri sektöre kazandırmak,
• Kayıtlı ve sağlıklı hayvancılığı yaygınlaştırmak.

Yeni destekler, yalnızca üretime katkı değil; toprağıyla bağını koparmadan çalışan çiftçiye verilen bir “güven tazelemesi” niteliğinde.