Sosyal medyada bir öğretmen grubunda, bir öğretmenin yazdığı “öğrencilere 15 tatilde ne ödev verelim?” sorusuna çeşitli cevaplar yazılmış. Baktım hepsi çeşitli şeyler öneriyor, bazıları tatil kitabı pazarlıyor. Ödevin yasak olduğunu hatırlatınca biri benim üslubuma taktı, diğeri ben ödevi veririm, isteyen yapsın derim, yapanı ödüllendiririm dedi.
Sonra grubun genelinde bir yazımı paylaşıp, bazı öğretmenlerin ödev konusunda yanlış yaptıklarını, 15 tatilde ödev vermenin bakan genelgesi ile yasaklandığını anlatan bir yazı yazdım. Arkasından bakanlık genelgesini bulup paylaştım.
Birilerinin kesesine dokunmuş olmalıyım ki yazdıklarım grup yöneticileri tarafından silindi. Hiç beklemiyordum, hiç böyle bir şey yapılacağını ummuyordum. Demek ki grup birileri tarafında ticari kaygılarla kurulmuş. Öğretmen olan birinin bakanlık genelgesinden rahatsız olması kabul edilebilir mi?
Öğretmenlerin verdikleri ödevler konusunda ciddi hatalar yaptıklarını gözlemliyorum. Bakanlık bunu fark etmiş olmasa, ödevlerle ilgili genelge yayınlamazdı. ‘15 tatilde ödev vermeyin’ yazısı başka yere çekilmeyecek kadar açık ve net. Bunu bile başka yere çeken öğretmenler var. Yok neymiş, tarihi eskiymiş, yok giden bakana aitmiş… Memur olan adam bunları söyleyebilir mi? Söyleniyor işte…
Ciddi bir araştırma yapılsa ne çıkar bilmiyorum, zaten en büyük eksikliğimiz de bu. Ne haldeyiz, ne yapıyoruz hiçbir bilgimiz yok. Çok az bilgimiz var. Durumun 5n 1k’sına yeterli düzeyde vakıf değiliz. Öğretmenlerin yaptıkları, alışkanlıkları, çalışma düzenleri ve performansları objektif kıstaslarda belirlenebilse, ne yapılması gerektiği konusunda da somut verilerimiz olur.
Benim tespit ettiğim kadarıyla, okullarda ödevlerin genel anlamda yanlış kullanıldığını gözlemliyorum. Ya okulda verilen eğitimin evde tamamlanması ya da okulda verilen eğitimin pekiştirilmesi için ödev veriliyor. Özellikle okulda tamamlanamayan eğitimin verilen ödevle evde tamamlanması çabası kendini hemen belli eden bir çaba. Evde saatlerce çocuğuyla ders çalışan, saç baş yolduracak kadar sinir harpleri yaşayan velilerin varlığı bu durumun en bariz göstergesidir. Okulda verilemeyen eğitimin ebeveyn tarafından evde verilmesi çoğu durumda mümkün olmayan bir çabadır.
Ödev özellikle sorumluluk duygusunun gelişmesi için verilir. Ödev düzenli çalışma, verimli ve etkili çalışma, kendi başına araştırma yapma becerisi kazandırma amacıyla verilir. Çok nadir durumlarda, okulda verilen eğitimin pekişmesi için de ödev verilir. Bu da özel durumdaki bazı öğrenciler içindir, geneli için olamaz, olmamalı. En azından verilen eğitimin pekişmesi için verilen ödev öğrencilere her zaman verilmemeli.
Ödev, açık, net ve ölçülebilir nitelikte verilmelidir. Abartılı ödevler, yorucu ödevler öğrencilerin bazı öğrenme davranışlarını geliştirmesini engeller, olumsuz tutum kazanmalarına neden olur. Öğretmenin kontrollü, iyi hazırlanmış ve amaçları iyi belirlenmiş ödevleri çocuklara çok şey kazandırır. Etkili kullanılan ödev, çocuklarda pek çok becerinin gelişmesine neden olur. Bu nedenle ödevlerin çok iyi planlanması, çok iyi organize edilmesi ve kullanılması gerekiyor.
15 tatilde ödev vermeme konusundaki genelgeye rağmen öğretmenlerin eski alışkanlıklarını devam ettirme çabası nedeniyle bu sene de tartışmalar yaşayacağız. Ödev verenler, tatil kitabı aldıranlar, zorunlu değil ama yaparsa iyi olur diyenler, çocuğunuz biraz geri, arkadaşlarına yetişmesi gerek diyenler… olacak. Bunun yanında bakanlık harekete geçecek ve ödev verenler hakkında soruşturma açacak.
Öğrencilerin tatilinde onlara verilen ödevler etkili olamamaktadır. Öğretmenin kontrolünde ve denetiminde olmayan bir zaman diliminde öğrencinin yapacağı ödev istenen faydayı getirmeyecektir. Çocuklar 15 tatilini eğlenerek ve dinlenerek geçirmeli. Öğrenci başarısı, eğitimin verimliliği verilen ödevin çokluğu, varlığı veya yokluğu ile ilgili değildir. Öğrenci başarısı ve eğitimin verimliliği, öğretmenin sınıf içinde, okulda ve diğer ortamlarda (bir fabrika, müze ziyaretinde gibi) gerçekleştirdiği öğretim ve eğitim etkinlikleriyle doğrudan ilişkilidir. Esas dikkat edilmesi ve odaklanılması gereken de budur.
Mahir KILIÇOĞLU
mahirkilicoglu@hotmail.com