Türkiye’de ortaöğretim, 2023 Eğitim Vizyonu çerçevesinde yeniden tasarlanmış olup ve 2020-2021 ders yılında dokuzuncu sınıflarla hayata geçirilecektir. Ortaöğretim ders programları, dersler, müfredat her şeyi ile yeniden tasarlanmış olup, 2023 yılında uygulanacak ÖSYS sınavları da bu eğitime göre şekillenecektir.

Kıbrıs’ta henüz bu dönüşüme göre bir adım atılmamıştır. Çünkü ders kitaplarının çoğunu Türkiye’den getiren KKTC’nin, değişen müfredata ve kitaplara nasıl uyum sağlayacağı bir soru olarak duruyor.

Kıbrıs’ta öğrenciler ortaöğretimden sonra Türkiye’deki üniversiteler için YSK sınavına, Kuzey Kıbrıs’ta bulunan üniversitelerin ayrı ayrı yaptığı giriş sınavlarına ve A-Level (CSI) sınavlarına girerler. Esas ağırlık YKS sınavındadır ve müfredat buna göre şekillendirilmiştir.

Türkiye’de değişen ortaöğretim uygulamaları ile 2023 yılında YKS sınavı da değişecektir. KKTC’de okulların bu değişimi yaşaması beklenmiyor. Çünkü hiçbir hazırlık ve geçiş planlaması yok.

Türkiye kendi gelecek tasarımına, ihtiyaçlarına ve insan tasavvuruna göre bir eğitim planlıyor. Türkiye’nin eğitimi gelecek vizyonu olan, eğitim açısından derinliğe sahip olan kadrolar tarafından yapılandırılırken, Kuzey Kıbrıs kronikleşmiş sorunlarını çözmek konusunda bile irade ortaya koymuyor.

Kuzey Kıbrıs’ta eğitimin sorunları ciddi anlamda ilgili paydaşlar tarafından tartışılmadığı gibi sağlıklı bir zeminde çatışma konusu bile edilmiyor.

Kıbrıs’ta eğitimin paydaşları, öğrencilerin ilgi ve yetenekleri doğrultusunda okullarda çeşitlemelere gidilmesi gerektiğinin farkında bile değil.

Kültür, sanat, edebiyat, bilim ve teknoloji bireylerin ihtiyaçlarına, gelişimlerine, ilgilerine göre programlarda yer aldığı almalı toplumun ihtiyaçlarına göre de profesyonelleşmeye fırsatlar vermelidir. Türkiye bu konuda önemli hamleler atarken, devlet kapısında iş için bekleyen nesillere de çözümler üretiyor. Uzun vadede eğitimle beslenen sosyal sorunlar için adımlar atıyor.

Kuzey Kıbrıs’ın kendine has sorunları için eğitim en önemli besleme alanıdır. Eğitimle beslenen sorunlar, toplumu tehdit eder hale gelmiştir. İşsizliğin zirve yaptığı Kuzey Kıbrıs’ta, eğitim öğrencilerin meslek tercihlerini olumsuz etkilemekte ve onların kariyer planlarını Türkiye başta olmak üzere ada dışında yerlere göre yapmaya yönlendirmektedir.

Kurgulanışı Türkiye’nin eğitim sistemiyle aynı olan KKTC eğitim sistemi, geçen zaman içinde oldukça az değişimlerle bugüne gelmiş ve gelişen ve değişen Türk Eğitim sisteminden oldukça farklılaşmıştır.

Ders kitaplarının çoğunun Türkiye’den geldiği, öğrencilerin yüksek öğretim için ağırlıklı olarak Türkiye’yi ya da Türkiye tarafından akredite edilmiş yerel üniversiteleri tercih ettiği düşünüldüğünde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetindeki eğitimin değişim ve dönüşüm için çok geride kaldığını söyleyebiliriz.

Bugün 2023 Eğitim Vizyonu ile atılan adımlar, Türkiye’de ciddi şekilde çalışılmış, kafa yoğrulmuş, son derece iyi planlanmış ve eğitimciler tarafından tasarlanmış adımlardır. Bu nedenle cumhuriyet tarihinin en değerli çalışmalarıdır.

ÖSYS sınavlarında Türkiye’nin en gerisindeki vilayetten bile geride olduğu belirtilen KKTC’nin yüksek öğretim görmüş birey sayısındaki fazlalığı kimseyi aldatmasın. Çünkü yüksek öğretim görmüş binlerce işsize ve yüksek öğretim gördüğü alanda çalışamayıp başka bir alanda çalışan kişilere bakıldığında, yüksek öğretimin doğru planlanmadığını da göreceğiz.

KKTC’nin eğitim sorunları, Türkiye’den bakıldığında çözülmesi kolay önemsiz sorunlardır. Çünkü benzer sorunları yıllar önce yaşamış ve çözmüştür Türkiye.

KKTC’de eğitimin paydaşları sözgelimi tam gün eğitime geçiş konusunda bile, önemsiz ayrıntılara takılıp kalmışlardır. Ayrıca, Türkiye’den gelen pek çok eğitimciye göre tam anlamıyla vicdansızlık olan blok ders uygulamaları onların nezdinde normal olarak görülmektedir.

Türkiye’nin ortaöğretim tasarımı akademik temel, akademik gelişim programları ve akademik yeterlilik programları ile yeni bir kimliğe bürünürken, Kıbrıs’ın yerinde sayıp saymayacağını önümüzdeki yıl içinde göreceğiz. Öğrencilerinin % 70’inden fazlası Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı iken eğitimin mevcut haliyle kalması kabul edilemez görülmelidir.